Świadczenie socjalne dla seniorów
Często zdarza się, że osoby które zaprzestały już pracy zawodowej i przeszły na emeryturę/rentę, które stanowią ich jedyne źródło dochodu, napotykają trudności finansowe związane ze znacznie niższą wysokością tych świadczeń w porównaniu do wynagrodzenia uzyskiwanego w okresie zatrudnienia.
Zdarza się także, że seniorzy nie są uprawnieni do pobierania emerytury/renty. Z uwagi na ograniczenia w długości artykułu, zostaną przedstawione najważniejsze informacje dotyczące różnego rodzaju świadczeń, z których mogą skorzystać emeryci i podstawowe informacje jak je uzyskać.
Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobom niepełnosprawnym oraz seniorom po 75. roku życia, którzy wymagają opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie (stan na 2024 rok). Po ukończeniu 75 roku życia, zasiłek jest przyznawany automatycznie, w pozostałych przypadkach konieczny jest uprzedni wniosek do ZUS/KRUS.
Dodatek pielęgnacyjny
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. Wysokość dodatku w 2024 r. wynosi 294,39 zł. Prawa do tego świadczenia nie można łączyć z zasiłkiem pielęgnacyjnym.
Dodatek mieszkaniowy
Dodatek mieszkaniowy jest formą pomocy przeznaczoną dla osób spełniających łącznie trzy warunki: posiadają tytuł prawny do lokalu, zamieszkują lokale mieszkalne spełniające kryterium metrażowe, spełniają kryterium dochodowe.
Od 9 lutego 2024 r. kryterium dochodowe wynosi 2. 862,19 zł w gospodarstwie jednoosobowym oraz 2.146,64 zł w gospodarstwie wieloosobowym. Wysokość dodatku jest uzależniona od dochodów oraz ilości domowników w gosp. domowym (przeważnie kilkaset złotych).
Złożyć wnioski oraz uzyskać dokładne informacje na temat kryterium metrażowego oraz kwestii związanych z tytułem prawnym do lokalu i kryterium dochodowym można w urzędach gmin oraz ośrodkach pomocy społecznej.
Bon energetyczny
Bon energetyczny przysługiwać będzie za okres od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. i jest świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw domowych, których przeciętne dochody w roku 2023 nie przekroczyły 2.500 zł netto na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1.700 zł netto na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wnioski można składać 1 sierpnia 2024 roku. Od tego dnia aż do 30 września będzie można składać wnioski o to świadczenie. Świadczenie będzie wypłacane jednorazowo pod koniec 2024 r.
Wysokość bonu będzie zależała od liczby osób w gospodarstwie domowym: jednoosobowym – wsparcie 300 zł, dwu – i trzyosobowym – 400 zł, cztero- do pięcioosobowym – 500 zł, sześcioosobowym i większym – 600 zł. Jeśli w gospodarstwie domowym wykorzystywane będą źródła ogrzewania zasilane energią elektryczną, wartość bonu energetycznego wzrośnie o 100 proc.
Świadczenie uzupełniające
Świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 zł osobie, która: nie jest uprawniona do emerytury ani renty i nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, lub ma takie świadczenia, ale ich łączna kwota brutto nie przekracza 2.419,33 zł (w 2024). Wniosek składa się do ZUS/KRUS.
Świadczenie wspierające
Od 1 stycznia 2024 r. dorosłe osoby niepełnosprawne mogą otrzymywać z ZUS świadczenie wspierające. Świadczenie to nie jest uzależnione od prawa do emerytury/renty. Aby je uzyskać konieczne jest uprzednie dokonanie kwalifikacji stanu zdrowia przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Jeżeli ocena potrzeby wsparcia przekracza 70 punktów na 100 możliwych, można złożyć wniosek do ZUS o wypłatę świadczenia. W zależności od poziomu potrzeby wsparcia, świadczenie zostanie przyznane w wysokości od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej. Z uwagi na wejście ustawy w życie i duże zainteresowanie ograniczono przyznawanie świadczenia w następujący sposób
- od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
- od 1 stycznia 2025 r. – dla osób z poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
- od 1 stycznia 2026 r. – dla osób z poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt.
Świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Warto wspomnieć, że emeryci w których byłym zakładzie pracy istnieje Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, pomimo ukończenia zatrudnienia nie tracą prawa do korzystania z funduszu.Uprawnionymi do korzystania z funduszu są bowiem nie tylko pracownicy i ich rodziny, ale też emeryci i renciści oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał do tego prawo. Fundusz jest instrumentem służącym do zaspokajania potrzeb bytowych, socjalnych i kulturalnych. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Karta Dużej Rodziny
Karta Dużej Rodziny jest dokumentem pomagającym nie tylko rodzicom z dziećmi, ale również seniorom. Według nowych przepisów Karta Dużej Rodziny może być wydana nie tylko rodzinom z co najmniej trójką dzieci do 18. roku życia lub 25. roku życia w przypadku pobierania przez nie nauki, ale również każdej osobie, która kiedykolwiek wychowywała łącznie trójkę dzieci.
Posiadacze Karty Dużej Rodziny dla seniora mogą między innymi liczyć na poniższe korzyści (często zniżki sięgają ok 10%): tańsze bilety komunikacji publicznej, tańsze zakupy w wybranych sklepach, niższe ceny paliw na niektórych stacjach benzynowych,, darmowe bilety wstępów do parków narodowych, zniżkowe bilety wstępu do muzeów, galerii sztuki, teatrów, kin i innych placówek kulturalnych, zniżki na usługi medyczne, rehabilitacyjne, sanatoryjne, obniżone koszty pobytów sanatoryjnych w miejscowościach uzdrowiskowych, w tym tańsze noclegi, posiłki, rekreacja, zniżki w obiektach sportowych, na przykład w siłowniach, na basenach, w klubach fitness.
Karta Seniora
Karta Seniora to program oferujący zniżki i rabaty na różne usługi i produkty, takie jak bilety do teatru, kina, muzeów, a także na usługi medyczne i rekreacyjne. Programy te są organizowane zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnopolskim. Kartę może otrzymać każda osoba, która ukończyła 60 rok życia i wypełniła formularz zgłoszeniowy oraz złożyła go w Gminnym/Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej.
Podsumowując, krajowy system prawny zawiera wiele form wsparcia seniorów, jednak w większość przypadków wparcie nie jest przyznawane automatycznie i wymaga działania ze strony zainteresowanego uzyskaniem pomocy.